ต้องแฉ (Must Share) – พื้นที่สร้างความร่วมมือในการแก้ปัญหาการทุจริตคอร์รัปชันสำหรับประชาชน
กรณี เสาไฟกินรี จังหวัดสมุทรปราการ ที่ “เพจต้องแฉ” มีส่วนร่วมในการเผยแพร่ ทำให้เกิดการสืบสวนแบบสาวลึกไปถึงต้นตอ และเกิดปรากฎการณ์ตรวจสอบการจัดซื้อเสาไฟประติมากรรมทั่วประเทศ จุดเริ่มต้นจากการเป็นหูเป็นตาของภาคประชาชนผ่านเพจ Facebook เพจต้องแฉ ที่เป็นพื้นที่เพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการแจ้งเบาะแส ติดตาม ตรวจสอบ แลกเปลี่ยนข้อมูลการทุจริตคอร์รัปชันโดยไม่จำเป็นต้องเปิดเผยตัวตน วันนี้ทุกท่านสามารถร่วมสนับสนุนการทำงานได้แล้วที่นี่
ระยะเวลาโครงการ 01 ม.ค. ถึง 30 มิ.ย.67 พื้นที่ดำเนินโครงการ ทั่วประเทศ
ยอดบริจาคขณะนี้
23,821 บาทเป้าหมาย
346,500 บาทสำเร็จแล้ว
ปัญหาสังคมและวิธีการแก้ไขปัญหา
ปัญหาการทุจริตคอร์รัปชันเป็นภัยร้ายที่อยู่กับสังคมมานาน สร้างความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินจำนวนมาก กลไกหนึ่งที่สำคัญในการแก้ปัญหา คือการทำงานร่วมกันระหว่างภาคส่วนต่าง ๆ ของสังคม เช่น ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควิชาการ ภาคประชาชน และสื่อ แต่กลไกการทำงานนั้นก็มีอุปสรรคเนื่องจากการทำงานของสื่อสืบสวนสอบสวนและการนำเสนอข่าวการทุจริตคอร์รัปชันยังมีไม่เพียงพอเมื่อเทียบกับจำนวนและขนาดของปัญหา การสืบค้นเข้าถึงข้อมูล ข้อเท็จจริงต่าง ๆ เป็นไปอย่างยากลำบาก
ในส่วนของภาคประชาชนนั้น คนจำนวนมากในสังคมยังมองเรื่องการทุจริตคอร์รัปชันเป็นเรื่องที่ไกลตัว หลายคนไม่อยากเข้าไปยุ่งเกี่ยวให้เบาะแสเพราะเสี่ยงต่อความปลอดภัยในชีวิต แต่หากเราไม่ร่วมมือกันแก้ไข การทุจริตคอร์รัปชันก็จะยังอยู่คู่สังคมต่อไปและจะทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ
จากปัญหาทุจริตคอร์รัปชันที่ยังคงเกิดขึ้นและส่งผลกระทบต่อทุกด้านของสังคม ได้แก่
- ด้านสังคม ส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ไปจนถึงการพัฒนาร่างกายและจิตใจของมนุษย์
- ด้านเศรษฐกิจ ส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ในภาคครัวเรือน เพิ่มต้นทุนการดำเนินงานในภาคเอกชน ไปจนถึงการลดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ
- ด้านสิ่งแวดล้อม เกิดการเสื่อมโทรมของสภาพสิ่งแวดล้อมทั้งใกล้ตัวและโดยภาพรวม
เพจต้องแฉ (Must Share) เป็นโครงการหนึ่งที่มีความตั้งใจแก้ไขปัญหาทุจริตคอร์รัปชันรอบตัวและสร้างความโปร่งใสให้เกิดขึ้นในสังคมโดยอาศัยกรอบแนวคิด ESG ในการดำเนินงาน เพื่อให้สังคมเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน มีรายละเอียดดังต่อไปนี้
สิ่งแวดล้อม (Environmental) คือ เป็นส่วนหนึ่งที่ร่วมสอดส่องและขับเคลื่อนปัญหาการทุจริตคอร์รัปชันที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม เพื่อนำไปสู่การตระหนักรู้ และเกิดการแก้ไขเปลี่ยนแปลงในการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ตัวอย่างเช่น โครงการก่อสร้างเขื่อนกันคลื่นริมตลิ่งทะเลในพื้นที่ต่าง ๆ ที่ใช้งบประมาณสูงแต่ส่อไม่ได้มาตรฐาน เกิดความเสียหายชำรุดเสียหาย ส่งผลต่อความเสียหายต่องบประมาณแผ่นดินและสิ่งแวดล้อม เป็นต้น (ตัวอย่าง https://bit.ly/3rXyXcu)
สังคม (Social) คือ สร้างผลกระทบต่อสังคมให้เกิดความโปร่งใส ลดปัญหาทุจริตคอร์รัปชัน จากการเปิดพื้นที่ให้ทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับภาคประชาชน ได้มีส่วนร่วมสอดส่องและแชร์ข้อมูลปัญหาคอร์รัปชันรอบตัว เพื่อนำไปสู่ทั้งการป้องกันและปราบปรามทุจริตคอร์รัปชัน
ธรรมาภิบาล (Governance) คือ ดำเนินงานโดยยึด 3 หลักที่สำคัญของธรรมภิบาล ได้แก่
- หลักการมีส่วนร่วม คือ สร้างพื้นที่ปลอดภัยให้เกิดการมีส่วนร่วมกับทุกภาคส่วนเพื่อระดมปัญหาทุจริตคอร์รัปชันหรือความไม่โปร่งใสที่เกิดขึ้นในสังคมได้อย่างปลอดภัย นำไปสู่การแก้ไขเปลี่ยนแปลง นำเสนอประเด็นที่เข้าใจง่าย พร้อมกับเสริมความรู้ ข้อมูลที่ช่วยเสริมพลังให้กับทุกภาคส่วนในการต่อต้านทุจริตคอร์รัปชัน
- หลักความโปร่งใส คือ สนับสนุนให้เกิดความโปร่งใส ผ่านการร่วมกันหาคำตอบและเปิดเผยข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวส่อทุจริตคอร์รัปชัน จากชุดข้อมูลต่าง ๆ ผ่านเครื่องมือที่น่าเชื่อถือ เช่น เครื่องมือ Big Open Data อย่าง ACT Ai หรือ actai.co เป็นต้น
- หลักความรับผิดชอบ คือ ประชาชนและสื่อต่าง ๆ สามารถร่วมติดตามประเด็นปัญหาต่าง ๆ ได้รวมถึงภาครัฐสามารถร่วมอธิบาย ชี้แจงและแก้ไขปัญหาด้วยได้
ขั้นตอนการดำเนินโครงการ
ขั้นตอนในการทำงานของเพจต้องแฉ สามารถแบ่งเป็น 3 รูปแบบดังนี้
- สร้างการรับรู้ : ขั้นตอนที่ให้ทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาคประชาชนได้รับรู้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการทุจริตคอร์รัปชันเพื่อให้เกิดการตระหนักรู้ เช่น การให้ข้อมูลแบ่งปันความรู้ด้านธรรมาภิบาลหรือการต่อต้านคอร์รัปชัน ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น Infographic หรือบทความ รวมไปถึงข่าวสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
- สร้างการมีส่วนร่วม : ขั้นตอนที่ให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมแลกเปลี่ยนข้อมูลเกี่ยวกับประเด็นที่เกี่ยวข้องหรือส่อเค้าการทุจริตคอร์รัปชันด้วยกระบวนการ Crowdsourcing เป็นการสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนในการร่วมรักษาผลประโยชน์สาธารณะ และเพิ่มความตระหนักในปัญหา และความสามารถในการแก้ปัญหาทุจริตคอร์รัปชันในภาคพลเมืองได้ รวมไปถึงการให้ข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อนำไปสู่ทางออกของปัญหา และสื่อต่าง ๆ ที่เข้ามามีส่วนร่วมขับเคลื่อนประเด็น
- สร้างการเปลี่ยนแปลง : ขั้นตอนที่ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานหรือเครือข่ายที่เกี่ยวข้องในการตรวจสอบเรื่องทุจริตคอร์รัปชัน เช่น ปฏิบัติการหมาเฝ้าบ้าน ชมรม Strong จิตพอเพียงต้านทุจริต สื่อต่าง ๆ ทั้งสื่อหลักและสื่อท้องถิ่น รวมถึงสำนักงาน ป.ป.ช. ฯลฯ เพื่อร่วมกันขับเคลื่อนประเด็นปัญหาหรือขยายผลจนเกิดการเปลี่ยนแปลง
ตัวอย่างความสำเร็จของเพจต้องแฉ (Must Share) ที่ส่งผลกระทบต่อสังคมให้เกิดการตระหนักรู้ มีส่วนร่วมและแก้ไขปัญหาส่อทุจริตคอร์รัปชันใกล้ตัว
ประเด็นโครงการเสาไฟประติมากรรมกินรี อบต.ราชาเทวะ สมุทรปราการ เหตุสงสัยความคุ้มค่าการใช้งบประมาณ
- เนื่องจากทีมงานได้รับแจ้งผ่านทาง inbox ของเพจต้องแฉ เรื่องเหตุสงสัยโครงการติดตั้งเสาไฟกินรี จังหวัดสมุทรปราการ ที่มีการติดตั้งเสาไฟในพื้นที่รกร้าง จากนั้นจึงได้รวบรวมข้อมูลและทำการสืบค้นเพิ่มเติมจากสำนักข่าวอิศรา และเครื่องมือ ACT Ai พบว่าโครงการดังกล่าวอยู่ในความรับผิดชอบของ อบต.ราชาเทวะ เมื่อรวบรวมข้อมูลเรียบร้อยจึงจัดทำประเด็นเพื่อ Crowdsource ร่วมกับผู้ติดตามเพจ
- หลังการเผยแพร่ประเด็นในเพจต้องแฉ เกิดปรากฏการณ์ที่สื่อหลายสำนักและประชาชนจำนวนมากให้ความสนใจจนกลายเป็นประเด็นที่อยู่ในกระแสสังคม นำไปสู่การลงพื้นที่ตรวจสอบของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักงาน ป.ป.ช. สำนักงาน ป.ป.ท. สตง. และกระทรวงมหาดไทย ร่วมกันลงพื้นที่ตรวจสอบโครงการดังกล่าว และในขณะนี้กำลังอยู่ในการไตร่สวนของสำนักงาน ป.ป.ช.
- นอกจากนี้ยังมีการขยายผลเพื่อตรวจสอบโครงการลักษณะเช่นเดียวกันในพื้นที่ อื่น ๆ ได้แก่ โครงการเสาไฟโซลาร์เซลล์ อบจ.อ่างทอง เสาไฟแม่ค้าพายเรือ จ.นนทบุรี เสาไฟหงส์ จ.ตรัง เป็นต้น และในปัจจุบันโครงการติดตั้งเสาไฟกินรี อบต.ราชาเทวะ จ.สมุทรปราการ กำลังอยู่ในขั้นตอนไต่สวนของสำนักงาน ป.ป.ช
- ข้อมูลเพิ่มเติม https://bit.ly/3krmcTb
ประเด็นโครงการก่อสร้างอุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ โครงการที่เกิดจากความร่วมมือของ เทศบาลนครสมุทรปราการ และ อบจ.สมุทรปราการ เหตุสงสัยการก่อสร้างไม่ได้มาตรฐานหรือไม่ได้งาน
- เนื่องจากทีมงานได้รับแจ้งผ่านทาง inbox ของเพจต้องแฉ เรื่องเหตุสงสัยอุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ ที่ได้ก่อสร้างมานานนับ 10 ปี แต่ไม่เคยเปิดให้ใช้บริการเพียงสักครั้งเดียว จากนั้นทีมต้องแฉจึงได้รวบรวมข้อมูลและทำการสืบค้นเพิ่มเติมจากแหล่งข่าว และเครื่องมือ ACT Ai พบว่าเป็นโครงการที่เกิดจากความร่วมมือของ เทศบาลนครสมุทรปราการ และ อบจ.สมุทรปราการ ช่วยกันออกแบบโครงการไว้ตั้งแต่ปี 2542 ใช้เวลาเป็น 10 ปี กว่าโครงการจะได้รับการดำเนินงานจริง โดยใช้งบประมาณ 593,733,000 บาท เมื่อรวบรวมข้อมูลเรียบร้อยจึงจัดทำประเด็นเพื่อ Crowdsource ร่วมกับผู้ติดตามเพจ
- หลังการเผยแพร่ประเด็นในเพจต้องแฉ เกิดปรากฏการณ์ที่สื่อหลายสำนักและประชาชนจำนวนมากให้ความสนใจจนกลายเป็นประเด็นที่อยู่ในกระแสสังคม นำไปสู่การลงพื้นที่ตรวจสอบของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักงาน ป.ป.ช. ประจำจังหวัดสมุทรปราการ ลงพื้นที่ตรวจสอบโครงการดังกล่าว พบว่าเหลือการส่งมอบงานเกี่ยวกับการติดตั้งระบบปรับอากาศ ไฟฟ้า การออกแบบภายใน ให้เสร็จเรียบร้อยและจะเปิดให้ประชาชนได้เข้าไปเยี่ยมชม
- จนในที่สุด อุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ ได้เปิดให้ประชาชนเข้าไปใช้งานได้อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 22 ส.ค. 2565
- ข้อมูลเพิ่มเติม https://bit.ly/3i5pLRb, https://bit.ly/3GLjOTQ
แคมเปน (Campaign) #ถนนไทยเป็นอะไรได้บ้าง
- เนื่องจากปัญหาถนนพังเสียหาย ส่อไม่ได้มาตรฐาน เกิดขึ้นมาโดยตลอดในหลายพื้นที่ เห็นได้จากการได้รับแจ้งทางเพจต้องแฉ และตามข่าวต่าง ๆ ที่ผ่านมา จึงต้องการให้ทุกภาคส่วนได้ร่วมกันเป็นหูเป็นตาสอดส่องปัญหาถนนพัง ที่อาจเกิดจากการทุจริตคอร์รัปชัน ร่วมกันเปลี่ยนแปลง และตระหนักรู้กับปัญหาคอร์รัปชันใกล้ตัว ผ่านแคมเปน (Campaign) #ถนนไทยเป็นอะไรได้บ้าง
- การร่วมกิจกรรมแคมเปน (Campaign) #ถนนไทยเป็นอะไรได้บ้าง คือให้ทุกคนร่วมถ่ายภาพถนนพังที่ส่อไม่ได้มาตรฐานที่พบเห็น พร้อมแจ้งพิกัดพื้นที่หรือข้อมูลโครงการที่เกี่ยวข้อง ลงบนสื่อโซเชียลของตนเอง เช่น Facebook TikTok เป็นต้น หรือส่งข้อมูลผ่านเพจต้องแฉ เพื่อประชันกันว่าถนนไทยเป็นอะไรได้บ้าง โดยการติดแฮชแทกของแคมเปน
- หลังการทำกิจกรรมในแคมเปน (Campaign) #ถนนไทยเป็นอะไรได้บ้าง ทำให้เกิดการระดมข้อมูลปัญหาถนนในหลายพื้นที่ ที่ส่อไม่ได้มาตรฐานและอาจเกิดจากการทุจริตคอร์รัปชัน นำไปสู่การร่วมเผยแพร่ประเด็นจากสื่อต่าง ๆ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งตรวจสอบโครงการถนนต่าง ๆ ที่อมาจากการระดมข้อมูลและเผยแพร่ผ่านแคมเปน
- ดูตัวอย่าง https://bit.ly/3rSWVWn
ตื่นรู้คอร์รัปชันใกล้ตัวด้วย #Trickสังเกตโกง
- เนื่องจากเพจต้องแฉได้รับความสนใจและความร่วมมือจากภาคประชาชนในประเด็นส่อทุจริตคอร์รัปชันต่าง ๆ แต่บางส่วนยังขาดข้อมูล วิธีการสังเกตปัญหาและการเข้าถึงเครื่องมือ ช่องทางการแจ้งเรื่องราวต่าง ๆ กับสื่อหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
- เพจต้องแฉจึงต้องการสร้างการรับรู้ ตื่นรู้และนำไปสู่การเกิด Active Citizen ให้กับภาคประชาชนที่สนใจร่วมแก้ไขปัญหาทุจริตคอร์รัปชันได้อย่างง่าย ๆ โดยร่วมมือกับเพจ The Qallout เผยแพร่ Cilp video และ Infographic #Trickสังเกตโกง ผ่าน Page Facebook และ TikTok ที่ให้ข้อมูลข้อสังเกตการทุจริตคอร์รัปชันใกล้ตัว คือ การจัดซื้อจัดจ้าง เช่น ถนน ทางเท้า สะพาน เสาไฟ เป็นต้น และการใช้ของหลวง เข่น เงินหลวง รถหลวง เป็นต้น
- หลังจากการเผยแพร่ข้อมูลผ่าน #Trickสังเกตโกง ทำให้เห็นทิศทางการมีส่วนร่วมที่ดียิ่งขึ้นจากการมีผู้ร่วมส่งประเด็นปัญหาส่อทุจริตคอร์รัปชันที่ได้จากทริกข้อสังเกตในเพจต้องแฉ รวมไปถึงความร่วมมือจากเครือข่าย ที่ได้ร่วมกันผลักดันประเด็นปัญหาเหล่านั้นให้เกิดการตรวจสอบจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้มากขึ้น
- ดูตัวอย่างได้ที่ https://www.tiktok.com/@theqallout
ผู้รับผิดชอบโครงการ
บริษัท แฮนด์ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด
Facebook: https://www.facebook.com/HANDenterprise
Website: https://www.hand.co.th/
แผนการใช้เงิน
| ลำดับ | รายการ | จำนวน | จำนวนเงิน (บาท) |
|---|---|---|---|
| 1 | ทีมงาน Admin 2 คน (เต็มเวลา) /20,000 ต่อเดือน | 2 คน | 240,000.00 |
| 2 | ผลิตสื่อในการสื่อสาร | 50 เรื่อง | 75,000.00 |
